Ấm tử sa

Ấm Tử Sa là gì?

1. Ấm Tử Sa là gì?

Ấm Tử Sa là loại ấm pha trà được làm từ một chất liệu đặc biệt có xuất xứ từ vùng Nghi Hưng, Giang Tô của Trung Quốc. Chất liệu đã làm nên sự nổi bật của loại ấm trà này chính là đất Tử Sa.  Ấm Tử Sa được chế tác bằng các phương pháp thủ công truyền thống, không tráng men. Loại ấm này nổi tiếng nhờ vào độ quý, độ khó khi chế tác và khi dùng để pha trà sẽ làm cho hương vị trà trở nên đặc biệt thơm ngon hơn. Có ba điều khiến Ấm Tử sa Nghi hưng trở nên độc nhất vô nhị trên thế giới. Chất liệu, Cách chế biến  đất và cách chế tác tinh vi của ấm.

Đặc điểm của ấm Tử Sa

2. Đặc điểm của ấm Tử Sa

Ấm Tử Sa được biết đến với khả năng làm cho trà có hương vị và màu sắc độc đáo nếu được sử dụng lâu dài. Bởi loại ấm này có thể hấp thụ hương vị của trà và các khoáng chất sau mỗi lần được dùng để pha trà. Để có thể cảm nhận được sự thay đổi của hương vị khi dùng ấm Tử Sa thì những người sành trà thường chỉ uống duy nhất một loại trà trên một ấm Tử Sa. Điều này, sẽ giúp hương vị trà không bị pha lẫn với hương vị khác trong tương lai. Theo thời gian hương vị của trà sẽ tích tụ lại tạo thành một lớp phủ từ đó sẽ cho ra nhiều hương vị độc đáo. Do đó, ấm trà không nên làm sạch bằng xà phòng thay vào đó nên sử dụng nước sạch và để khô tự nhiên.

Phương pháp Chế biến Tử sa Hiện đại phức tạp hơn nhiều và bao gồm nhiều bước hơn so với phương pháp truyền thống, cụ thể như sau:

1. Lựa chọn nguyên liệu - 选 料 - Xuǎn liào

2. Phong hóa - 风化 - Fēng huà

3. Nghiền - 粉碎 - Fěn suì

4. Sàng - 筛分 - Shāi fēn

5. Thanh lọc - 提纯 - Tí chú

6. Trộn với nước - 水 拌 - Shuǐ bàn

7. Luyện Bùn - 练 泥 - Liàn ní

8. Lão hoá - 陈腐 - Chén fǔ

Các loại đất dùng làm ấm Tử Sa

3. Các loại đất dùng làm ấm Tử Sa

Ấm Tử Sa đã quá nổi tiếng từ xưa đến nay và có một chỗ đứng vững chắc trong giới trà đạo. Loại ấm này có thể được chế tác từ nhiều loại đất đặc biệt khác nhau. Dưới đây sẽ là một số loại đất đặc trưng làm ấm trà Tử Sa.

3.1 Tử nê

Tử nê - Zini (紫 泥) là loại đất khoáng phổ biến nhất trong tất cả các loại đất khoáng Tử sa Nghi hưng .  Đây là loại đất sét ban đầu đã mang lại cho Nghi hưng sự nổi tiếng từ nhiều thế kỷ trước.  Trong thời phong kiến Trung hoa, Tử nê - Zini (紫 泥) còn được gọi là Thanh nê - Qingni (青泥 / Bùn xanh).  Một số biến thể đáng chú ý mà chúng ta sẽ nói đến là Đáy tào thanh - Dicaoqing (底 槽 清), Thanh hội nê - Qinghuini (青 灰泥) và Thiên thanh nê - Tianqingni (天 青泥).

Tử nê lấy tên từ màu của đất sét nung, thường có nhiều sắc thái khác nhau như nâu và tím. Nó có độ dẻo tốt, độ bền cao, độ co ngót thấp trong quá trình nung và nói chung là có hiệu suất tốt trong toàn bộ quá trình tạo ra một ấm trà.  Vì tính dễ sử dụng, nó đã trở thành vật liệu phổ biến, cho phép các thợ gốm trong lịch sử tạo ra nhiều hình dạng và thiết kế nổi tiếng vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay. Hơn nữa, do cấu trúc xốp của Tử nê, nó có thể cải thiện đáng kể hương vị của trà chất lượng thấp mà người dân bình thường uống vào thời đó.

3.2 Đáy tào thanh -  Di Cao Qing (底 槽 清)

Đáy tào thanh/ Dicaoqing (底 槽 清) có lẽ là một trong những tiểu loại nổi tiếng nhất của Tử nê.  Đây là cấp đặc biệt của quặng Tử nê. Trước khi khai thác công nghiệp, người ta đào rãnh xuống đất để tìm quặng Tử sa, và Đáy tào thanh sẽ được tìm thấy ở dưới cùng của rãnh, đây là cách nó có tên (Di / 底 Cao / 槽 - Rãnh đáy). Đáy tào thanh lần đầu tiên được tìm thấy với số lượng lớn hơn ở Mỏ số 4 (四号 矿井) nổi tiếng tại Hoàng Long Sơn (黄龙 山).  Sau đó nó cũng được tìm thấy ở Mỏ số 5 (五号 矿井) và Mỏ Đài tây/ Taixi (台西 矿区). Có thể dễ dàng nhận ra Đáy tào thanh  ở dạng khoáng thô bằng các chấm màu lục có kích thước 1-5 cm trên đó (được gọi là “Mắt gà”), bên cạnh các thuộc tính Quặng Tử nê thông thường.  Quặng Đáy tào thanh  càng cũ thì đường kính của các chấm mắt gà càng nhỏ, và Quặng càng già thì Phạm vi nhiệt nung càng lớn và Tỷ lệ co rút càng nhỏ. Do phạm vi nhiệt nung của Đáy tào thanh rộng nên nó có thể có nhiều màu sắc khác nhau sau khi nung.  Nâu cam, Nâu, Nâu đậm, Nâu xám đậm.

Các thuộc tính sau đây phụ thuộc vào tuổi của Quặng và mỏ mà nó được khai thác. Cụ thể như sau:

•  Tỷ lệ co rút: 3,5% - 5,5%
•  Nhiệt độ nung: 1180 ° C - 1250 ° C
•  Độ xốp: Giữa Chu nê và Đoàn nê

Đặc điểm trên cho phép những người thợ thủ công tạo ra những chiếc ấm tinh xảo, với nhiều màu sắc khác nhau. Sau một thời gian sử dụng, ấm có thể lên nước đẹp và sáng bóng, giúp làm đậm màu sắc của ấm trà. Ấm đáy tào có thể được sử dụng cho bất kỳ loại trà nào, bởi vì nó giữ một số hương thơm đồng thời giảm vị đắng của trà, làm cho nó trở thành một loại đất sét thực sự tốt, có thể cải thiện vị đối với bất kỳ loại trà nào mà không làm mất đi mùi hương thơm của trà.

3.3 Thanh Thủy Nê (清 水泥)

Thanh thuỷ nê là một trong những loại “đất sét” được định nghĩa trừu tượng nhất trong số các loại đất tử sa và có thể gây ra nhiều nhầm lẫn.  Lý do là, thanh thuỷ nê không phải là tên một loại quặng tử sa thực sự, mà nó là một cụm từ mà những người thợ gốm sử dụng trong thời kỳ nhất xưởng dùng để chỉ đất sét, không bị pha tạp.  Có nghĩa là sau khi nghiền quặng, không có vật liệu, hóa chất hoặc oxit màu nào khác được thêm vào đất sét, vì vậy nó là Tử nê tinh khiết.  Thanh Thủy (清水) có nghĩa là Nước trong, Giải thích ý nghĩa rằng Nê (泥 / Bùn, Đất sét) là Tử nê thuần khiết, không pha tạp.

3.4 Thanh Hội nê - Qing Hui Ni (青 灰泥)

Đối với những người không nói tiếng Trung, Thanh Hội nê/ Qing Hui Ni (青 灰泥) có thể bị nhầm lẫn với Thanh Thuỷ nê/Qing Shui Ni (清 水泥), nhưng chúng hoàn toàn khác nhau.  Loại thứ nhất là quặng tử sa đích thực trong khi loại thứ hai thì không.  Thanh hội nê là loại đất khá phổ biến trong thời kỳ cuối nhà Minh và đầu triều đại nhà Thanh.  Tuy nhiên, hiện tại nó không phải là một loại Đất thông dụng.  Nó còn được gọi là Shayupini 鲨鱼 皮 泥 hoặc đất da cá mập, do bề mặt của ấm trông có cảm giác như da cá mập sau khi nung. Ban đầu nó được tìm thấy chủ yếu ở khu vực khai thác Đại thuỷ đầm (大 水潭), là biến thể Tử nê được đánh giá cao thứ hai sau Thiên Thanh nê. Tuy nhiên, nó cũng có thể được tìm thấy ở phần phía nam của Hoàng Long Sơn, gần Đại thuỷ đầm.

So với các loại Tử nê khác, nó chứa nhiều cát ở dạng các hạt hơn.  Sau khi nung nó có màu nâu xám và có các thuộc tính sau:

• Tỷ lệ co ngót: 6%
• Nhiệt độ nung: 1180 ° C - 1220 ° C
• Độ xốp: Nó xốp hơn chu nê, nhưng ít hơn Đoàn nê, tương tự như các loại tử nê khác. Thanh hội nê cũng khá linh hoạt và có thể được sử dụng với bất kỳ loại trà nào.

3.5 Thiên Thanh nê- Tian Qing Ni (天 青泥)

Thiên thanh nê (天 青泥) là một loại đất Tử sa trong truyền thuyết.  Đây là loại đất sét được đánh giá cao nhất trong các triều đại nhà Minh và nhà Thanh, và đã rất hiếm trong thời gian đó.  Nhiều thợ gốm mơ ước được làm một chiếc ấm bằng loại khoáng này trong sự nghiệp của họ. Nó thường được dịch là Đất sét đỏ sậm hoặc Đất sét xanh da trời, tuy nhiên nếu chúng ta xem xét, rằng trong thời trước họ gọi là Tử nê  (紫 泥) - Thanh nê (青泥), sau đó nó cũng có thể được dịch là Thiên thanh nê, phản ánh tính lịch sử của nó. Có hai chiếc ấm Tử sa Nghi hưng được biết đến được làm bằng Thiên thanh nê.  Một trong số chúng nằm ở bảo tàng Nam ninh và cái còn lại ở Bảo tàng Gốm sứ Nghi hưng. Cả hai chiếc ấm này đều được làm bởi Yang FengNian (楊鳳 年), người là nữ nghệ sĩ Nghi hưng nổi tiếng nhất và sống vào thời nhà Thanh (khoảng ~ 1800-1850).

Thiên thanh nê ban đầu được khai thác tại Đại thuỷ đầm (大 水潭), cách Hoàng long sơn ~ 100m.  Khu mỏ bị ngập lụt vào cuối thời nhà Thanh và như tên gọi của nó bây giờ là một hồ nước nhỏ.  Do đó việc tiếp tục khai thác là không thể, và hồ hiện được bao quanh bởi đường xá và nhà cửa. Thiên thanh nê huyền thoại (天 青泥) từ  đại thuỷ đầm là một loại Tử nê cổ  nên có rất nhiều tài liệu mâu thuẫn về loại đất sét này.  Nó làm tăng thêm sự nhầm lẫn rằng hiện nay không ai  có thể nhìn thấy quặng thô thực sự từ đại thuỷ đầm, vì vậy có nhiều loại Tử nê trên thị trường được dán nhãn là Thiên thanh nê (Ấm có màu xanh da trời thậm chí là do tạo mầu bằng chất hóa học). 

Tuy nhiên, có một điều mà dường như có sự đồng thuận, đó là nó có màu gan lợn tím sẫm sau khi nung.  Ngoài màu gan sẫm, nó còn có các thuộc tính sau:

• Tỷ lệ co rút: 8%
•  Nhiệt độ nung: 1160 ° C - 1210 ° C
• Độ xốp: Không xác định, nhưng có thể giả định rằng nó tương tự các loại Tử nê khác và tương tự như Thanh hội nê.

Nếu bạn có một cái ấm làm bằng thiên thanh nê thực sự từ đại thuỷ đầm thì xin chúc mừng. Đây là món được đánh giá cao nhất và được mong muốn nhất trong tất cả loại đất Tử sa Nghi hưng, đồng thời là món hiếm nhất.

Cách dưỡng ấm Tử Sa

4. Cách dưỡng ấm Tử Sa

Trong trà đạo, ấm Tử Sa là một vật dụng nắm vai trò quan trọng và rất được ưa chuộng. Nó có thể giúp các loại trà trở nên thơm ngon hơn đồng thời còn góp phần làm đẹp không gian thưởng trà. Việc nuôi dưỡng ấm trà sa đúng cách có thể giúp ấm phát huy được hết công năng của mình. Đồng thời còn góp phần giúp ấm trà lên màu đẹp hơn có tuổi thọ dài và tạo được sự đặc biệt của hương vị trà.

Cách nuôi dưỡng ấm trà Tử Sa chuẩn nhất sẽ gồm những bước cơ bản sau đây:

Bước 1: Trước khi pha trà nên làm nóng ấm

Trước khi bắt đây quá trình pha trà bạn nên làm nóng ấm trước bằng cách dội nước sôi vào phía trong và ngoài ấm. Việc này sẽ giúp mở các lỗ khí khổng từ đó sẽ dễ hấp thu hương vị của trà và tinh dầu trà.

Bước 2: Dội nước tráng trà lên ấm

Khi ấm trà đang nóng bạn hãy dội một ít nước tráng trà lên để giúp ấm có thể hấp thụ tinh dầu trà được tốt hơn. Điều này sẽ giúp ấm trà có thể lên màu đẹp hơn.

Bước 3: Dùng chổi chuyên dụng để dưỡng ấm

Để ấm trà được bóng và nhuận cần có sự chăm sóc cẩn thận. Bạn nên sử dụng một loại chổi chuyên dụng quét đều lên mặt và thành của ấm trà để. 

Bước 4: Tráng sạch ấm và lau khô

Sau khi uống trà xong, bạn nên vệ sinh sạch sẽ ấm trà để có thể giữ được vẻ đẹp vốn có của chúng. Bạn hãy đổ một ít nước sôi và ấm trà và ngâm trong một khoảng thời gian. Sau đó, tráng lại bằng nước sạch một lần và lau khô ấm. Tốt nhất là để ấm trà không tự nhiên không nên sấy hoặc sử dụng nhiệt độ để làm khô ấm bởi có thể sẽ khiến ấm dễ hỏng.

5. Các loại ấm Tử Sa có tại Hội Quán Lạc Phúc

 Hội Quán Lạc Phúc được mệnh danh là thiên đường trà cụ. Tại đây, bạn có thể dễ dàng sở hữu một chiếc ấm Tử Sa phù hợp với sở thích và phong cách của bạn. Dưới đây là một số loại ấm Tử Sa bán chạy tại Lạc Phúc, bạn có thể tham khảo qua.

Ấm Phỏng Cổ

5.1 Ấm Phỏng Cổ

Ấm Phỏng Cổ là loại ấm có hình dáng truyền thống. Loại ấm này được chế tác với phần thân ấm tròn, cổ ấm cao, vòi ấm ngắn và quai ấm thẳng. Trong giới trà đạo thì dáng ấm rất được ưa chuộng trong các quá trình thưởng trà.

Ấm Thạch Biều

5.2 Ấm Thạch Biều

Ấm Thạch Biều được xem là loại ấm kinh điển trong các dòng ấm tử sa có xuất xứ từ Nghi Hưng Trung Quốc. Phần trên của ấm Thạch biều được thu nhỏ, ở dưới phình to ra tạo cho chiếc ấm có một vẻ ngoài vững chãi và có phần trầm lắng.

Ấm Tây Thi 

5.3 Ấm Tây Thi 

Ấm Tây Thi là chiếc ấm có thân tròn đầy tựa như vóc dáng duyên dáng của người con gái mang vẻ đẹp tuyệt trần, các đường nét của ấm tinh tế mềm mại. Quai ấm cong uyển chuyển đẹp mắt, vòi ấm với độ dài vừa vặn chính là nơi tuôn trào dòng nước trà thanh ngọt.

Ấm Đức Trung

5.4 Ấm Đức Trung

Ấm Đức Trung một loại ấm có hình dáng gần giống như một chiếc chuông. Loại ấm này được thiết kế với các đặc trưng như là phần thân ấm tròn, cổ ấm cao và vòi ấm ngắn. Ấm Đức Trung có ưu điểm nổi bật mà ai cũng yêu thích đó chính là khả năng giữ nhiệt tốt và giúp giữ được hương vị trà được lâu hơn.

6. Mua ấm trà Tử Sa chất lượng ở đâu?

Bạn là một người thích sưu tầm trà cụ và có một sự yêu thích dành cho các loại ấm trà Tử Sa. Thì Hội Quán Lạc Phúc chính là nơi bạn nên đến ít nhất một lần bởi ở đây sẽ có rất nhiều loại ấm Tử Sa để bạn khám phá. 

Tại Hội Quán Lạc Phúc, ngoài sự đa dạng của ấm trà Tử Sa thì chất lượng cũng là điều giúp giữ chân khách hàng. Mỗi sản phẩm của Lạc Phúc đều được kiểm tra nghiêm ngặt ngay từ khâu đầu vào để bảo sản phẩm đạt chuẩn.

Bạn có thể liên hệ trực tiếp với Hội Quán Lạc Phúc sẽ có đội ngũ nhân viên hỗ trợ tư vấn chi tiết cho mình nhé.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH HỘI QUÁN LẠC PHÚC

Địa chỉ: 487 Hoàng Sa, P. Võ Thị Sáu, Q.3, TP. HCM (vào hẻm 30m số 62/181 - hẻm xe hơi)

Hotline: 0908.94.5427 - 0936.09.2223 - 0869.79.3835

Email: lacphuc10122019@gmail.com

Website: Hoiquanlacphuc.com